Ўзбек Тилида Ишоралар Ва Уларнингш Лисоний Ифодаси

Abstract

Тадқиқотчилар фикрича, оғзаки нутқ структур жиҳатдан ахборот узатиш бўйича ёзма нутқдан фарқ қилади. “Агар ёзма нутқда ахборот узатиш канали битта бўлса (матннинг ўзи), оғзаки нутқда иккита ахборот узатиш канали бор: а) талаффуз қилинаётган сўз орқали берилаётган ахборот; б) эшитувчи сўздан англаб оладиган ахборотни нутқий реал ҳолатдаги сўзлар ва унинг талаффузи билан алоқадорликда ифодалайдиган ахборот [6, 49]. “Новербал сигналларни уқиб олиш мулоқотнинг самарали чиқишида асосий омил сифатида қаралади”, – деб таъкидлаган Г.Г.Молчанова америкалик социопсихолог А.Мехрабиананинг шахслараро коммуникациядаги вербал ва новербал воситаларнинг алоқа-аралашувдаги нисбати ҳақидаги машҳур моделини эътиборга ҳавола қилади: “55 – 38 – 7”, 55% – новербал восита (ишора), 38% – овоз, – пара/экстралингвистика ва фақат 7% – талаффуз қилинган сўз маъноси” [5].