X-Xii Asrlarda O’zbek Adabiyotida Yaratilgan Asarlarda Hamd Va Na’t Qismlarining O’xshash Va Farqli Jihatlari
Keywords:
hamd, na’t, adabiyot, Alloh, Payg’ambar, xalifa, nazm, nasr, doston, bob, tukiy til, munojotAbstract
Ushbu maqolada X–XII asrlarda yaratilgan o‘zbek adabiyoti namunalari asosida hamd va na’t qismlarining o‘xshash va farqli jihatlari tahlil qilingan. Xususan, “Qutadg‘u bilig”, “Hibat ul-haqoyiq”, “Devoni hikmat”, “Shayboniynoma”, “Sabot ul-ojizin” hamda “Shajarai turk” kabi asarlardagi Allohga bo‘lgan hamd va Payg‘ambar Muhammad (s.a.v.)ga bag‘ishlangan na’tlar mazmun, tuzilish va ifoda shakli jihatidan o‘rganilgan. Maqolada bu diniy-poetik unsurlar ijodkorlarning e’tiqodi, adabiy mahorati va diniy-falsafiy bilimlari bilan bevosita bog‘liq ekani ko‘rsatiladi. Shuningdek, hamd va na’t qismlarining an’anaviy va innovatsion yondashuvlari, asarlarda qo‘llanilgan til, uslubiy xususiyatlar, obrazlilik darajasi va diniy ta’sirlar asosida o‘zaro qiyosiy tahlil amalga oshiriladi. Mazkur maqola diniy adabiyotshunoslik, klassik o‘zbek adabiyoti va diniy-estetik tafakkur doirasida muhim ilmiy asos bo‘lib xizmat qiladi.